Giả dụ chịu khó ngồi lướt Facebook một số hiện giờ, chẳng khó để bạn bắt chạm mặt một đoạn video giới thiệu rộng rải có phần nhảm nhí nhưng cực kì bắt tai, làm cho bạn dạng thân phải tua đi tua lại nhiều lần. Đó chính là trào lưu PPAP (Pen-Pineapple-Apple-Pen) - trợ thời dịch: Bút dứa - táo bút.
Đoạn nhạc này khiếp sợ tới kỳ lạ, như nhảy đầm trong khoảng não người này sang người khác, lan truyền trên khắp các dụng cụ truyền thông phường hội với hàng chục triệu lượt xem chỉ sau một vài giờ đồng hồ. Để rồi sau đó thì... ngập tràn ảnh chế.
Yếu tố này tương tự xảy ra khi có thứ gì đó được lan truyền trên Internet. Công chúng đua nhau like, share hay retweet nó mà chẳng cần nguyên do nào cả. Phần nhiều những thứ đó, gồm cả ảnh, đoạn ghi hình... chúng được gọi là meme.
Năm nào cũng nổi lên một vài hiện tượng mạng phố hội, chúng là meme
Nhờ được share đa số lần trên mạng, tấm ảnh chú mèo quạu quọ Grumpy Cat đã được cho là "thành quả Internet hoàn hảo nhất" năm 2013.
Grumpy cat - chú mèo với biểu cảm bá đạo vẫn rất viral tới tận ngày bữa nay
Năm 2014, tới lượt các video về Ice Bucket Challenge trở thành nổi đình nổi đám, giúp hiệp hội ALS quyên góp đến 100 triệu đô la (hơn 2.230 tỉ VND) cho các nạn nhân mắc chứng xơ cứng teo cơ một bên.
Còn giả dụ nhìn về xa hơn một tí, hãy nghĩ đến Gangnam Style - bài hát cũng được xem là... nhí nhố nhưng lại có thể chạm mốc 1 tỉ lượt xem trên Youtube.
Đầy đủ những thứ nêu trên, chúng được gọi là meme. Nhưng điều gì làm các meme được lan truyền? Theo các nhà khoa học, nguyên do nằm ở một thuyết giáo đã từng hiện ra trong khoảng rất lâu và... chẳng can hệ gì đến Internet: Thuyết memetics.
Meme hình thành dựa trên "gen di truyền"
Meme có hiện nay có thể hiểu là một yếu tố văn hóa hay một hệ thống các hành vi được truyền trong khoảng cá thể này qua cá thể khác, chung là ưng chuẩn bắt chước.
Nhưng định nghĩa thực thụ về meme lại được nhà sinh học Richard Dawkins đưa ra trong khoảng năm 1976, về thuyết memetics.
Richard Dawkins - người đặt ra khái niệm meme
Triết lí được phát biểu như sau: giống như gen là những khối hiếm hoi chứa các thông tin di truyền, meme cũng là một khối tương tự, nhưng chứa các tin tức về văn hóa.
Như màu mắt của phụ thân mẹ truyền cho đứa con vậy. Khi người A hùa theo người B, các thông tin văn hóa của người B sẽ truyền sang người A, hay nói cách thức khác meme của người B đã được người A sao chép.
Theo Dawkins, tin tức văn hóa ở đây chính là những ý tưởng, những câu khẩu hiệu, các nhạc điệu, đẳng cấp thời trang, cách xây nhà,… hay nôm na là những thông tin tính lan truyền (trong tiếng Anh gọi là viral).
Meme cũng giống như gen, có thể sao chép, lan truyền sang đa dạng thế hệ, và tiến hóa
Thuyết memetics còn liệt kê rằng: Meme cũng sao in và tiến hóa như gen. Chúng ghen tuông đua nhau để được ta thu nạp và không chịu sự điều khiển của bất kỳ cá nhân nào cả, nghĩa là bạn nào cũng có thể sao chép thông tin văn hóa của meme.
Những meme nào càng hữu dụng, càng có phổ quát yêu cầu hay phù hợp sở thích thì càng dễ lan truyền.
Meme bao gồm phổ quát loại
Một trong số đó có meme Internet - chính là video, ảnh nhạo báng được lan truyền trên mạng mỗi ngày. Còn lại là meme mang tin tức văn hóa có tính ứng dụng cao, được gọi là meme công nghệ.
Một minh họa điển hình cho meme khoa học chính là bánh xe nan hoa thời xưa. Một người có ý nghĩ đó về nan hoa khiến ra một xe đẩy có gắn bánh xe nan hoa. Người khác nhìn thấy loại xe này sẽ phát triển hàng triệu chiếc xe khác. Đây được gọi là meme bánh xe nan hoa vì chế độ khiến loại bánh xe này đã được phổ quát người sao chép lẫn nhau, và vì nó được lan truyền rất gấp rút.
Có vấn đề hiện thời, người ta chỉ đon đả tới cái gọi là Internet meme, và sự cạnh tranh của các meme dạng này là rất cao.
Căn nguyên là vì Internet giờ đã quá phổ cập, giúp con người tiếp xúc toàn bộ luồng tin tức khác nhau. Qua đó, tin tức nào ít có lợi, dài dòng, hay nói phương pháp khác là... nhạt, đương nhiên sẽ ít lan tỏa hơn.
Những nhân tố giúp một meme được share đa dạng
Meme xưa và nay cam kết là không giống nhau, vì thực chất cội nguồn của chúng vốn khác lạ. Tất nhiên các nhà tìm hiểu nghĩ là chúng lại có mối địa chỉ khăng khít với nhau, với các đặc điểm thông thường như sau.
ngừng thi côngĐây là vì nếu như meme thực thụ hữu dụng, nó sẽ lan truyền rất thuận tiện như trường hợp bánh xe có nan hoa. Ở meme hiện nay, đó là những video mang tính giáo dục, phát minh, phát kiến bỗng nhiên phá...
Những đoạn ghi hình do Ted-ed - một website giáo dục của Mỹ thi hành luôn đạt độ viral cao
Thứ hai, meme dễ sao chép luôn hữu ích thế hơn. Không phải vô cớ mà những trào lưu được xem là "nhảm nhí" như PPAP và Gangnam Style làm cho dân cư mạng phát cuồng. Nhạc bắt tai, lời thoại ngắn gọn, đơn giản hài hước đã biến chúng biến thành hiện tượng mạng.
Sau cùng, những meme trả lời các nghi vấn vội vã thường share rất với tốc độ cao. Chả hạn như những bức ảnh, đoạn phim về phương pháp giảm cân trong 5 phút, hay bí kíp, mẹo vặt giúp cuộc sống dễ thở hơn chả hạn. Đó là các meme mang tính "cấp bách".
"Bí kíp để không bị chó cắn" cũng có thể là một meme có tính lan toả mạnh
Tới đây, bạn sẽ tìm hiểu muốn nhân thức cái thuyết giáo dài dòng này sử dụng để làm cho gì? Thực ra, các chuyên gia cho rằng nếu thuyết memetics được nắm rõ, chúng ta có thể vận dụng meme một cách thức chuẩn xác để tăng tính hiệu quả cho quảng cáo, quảng bá Marketing hay thậm chí là vận động tranh cử.
Bạn nào có sức lan tỏa lớn hơn (theo tính tích cực), người đó đã nắm 50% thành công.
Nguồn: New Republic
Tham khảo thêm: váy ngủ gợi cảm giá rẻ
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét